четверг, 9 июля 2020 г.

KEÇMİŞ NARKOMAN OLMUR...

 Ağır və yüngül narkotiklər

Heroin
Heroin opiatlar qrupuna daxil olan ağır narkotikdir. Opium xaş-xaşından hazırlanır. Hazır halda ağ, boz, qəhvəyi, sarı və çəhrayı rənglərdə tozdur. Görünüşdə və təmasda yuyucu tozu xatırladır. Elə buna görə də narkodilerlər heroini yuyucu tozla, bəzən qənd tozu, hətta unla qarışdırırlar. Heroin müvəqqəti eyforiya (dünyanı vecinə almamaq) effekti yaradır, qorxu və həyəcan yox olur. Ürək döyüntülərinin, nəfəsalmaların sayı azalır, beyində tormozlanma yaranır. İnsan taqətsizləşir, seksual aktivlik zəifləyir. Ürək bulanması, nəfəsin ağırlaşması başlayır. Aludəçilərdə (yəni daimi istifadəçilərdə) qolun və qıçın büküklərində, iynənin yerlərində irinləmə müşahidə olunur.
Venaya vurulan bütün narkotiklər kimi heroin də qanın zəhərlənməsinə, hepatit, serroz, sepsis kimi xəstəliklərin əmələ gəlməsinə şərait yaradır. Heroin nəfəs sisteminə ağır təsir edir, vərəmi qaçılmaz edir. Ümumiyyətlə, mütəmadi heroin qəbul edənlərin - aludəçilərin ömrü 5-7 il davam edir, bəzən 10 ilə qədər uzanır. Ilk dozanı qəbul etmə ilə narkomana çevrilmə, yani istifadəçidən aludəçiyə keçmə prosesi 3-4 ay çəkir. Qalan 5-10 ili isə narkoman artıq bitki kimi - iynədən iynəyə “yaşayır”. Dozalar gecikəndə, qıcolmalar və epilepsiyalar ("lomkalar") başlayır. Bu bəladan qurtarmaq çətindir, "mümkün deyil" qədər çətindir. Odur ki, heroin aludəçiləri haqqında deyirlər "keçmiş narkoman olmur"...

Kokain
Kokain koka (Erythroxlon koka) bitkisinin yarpaqlarından hazırlanan yarım sintetik (ağır) narkotik maddədir. Hazır halda ağ, boz, sarı, çəhrayı çalarlı tozdur. Kokain də eyforiya (dünyanı vecinə almamaq) hissini artırır. Əvvəlcə adamın kefi, əhval-ruhiyyəsi yaxşılaşır, problemlər isə sonra başlayır. Aludəçilərdə ilk növbədə aritmiya (ürəyin “fasilə” ilə vurması) başlayır, bəzən ürək qəflətən dayanır. Ürək möhkəm olduqda isə, “kokain psixozu” (psixikanın pozulması) yaranır. “Kokain psixoz”u təhlükə hissi, qorxu, qarabasmalarla - dəhşətli görüntülər və əcaib səslərlə xarakterikdir. Bütün bunlar qeyri-adi qaşınma ilə müşayət olunur, insana elə gəlir ki, dərisinin altında dəstə ilə qarışqa gəzir. Bu dəhşətli hallar təbii ki, narkoman növbəti kokain dozasını qəbul etdikdə müvəqqəti keçir. Xəstə müalicə olunmadıqda, kokain asılılığının daha ağır - epilepsiya dövrü başlayır. Vaxtı gələndə, xəstə doza qəbul etməyəndə, qıcolmalarla müşayət olunan epilepsiyalar ("lomkalar") yaşanır.
Qeyd etmək lazımdır ki, kokain öz narkogenliyinə - insanı asılı vəziyyətə gətirməsinə, xəstələndirməsinə görə heroindən güclü narkotikdir. "Keçmiş narkoman olmur" deyimi burda daha keçərlidir. Xəstələr 5-7 il bitki kimi, iynədən iynəyə yaşayır. Bəzən bu “bitki ömrü” də beyinə qan sızması, yaxud da ürəyin qəflətən dayanması nəticəsində qırılır.

LSD
Sintetik narkotikdir, çox təsirli (ağır) və toksiki (zəhərli), hallyusinogen (hallyusinasiya, qarabasma yaradan) hesab olunur. LSD əsasən bəzəkli marka, rəngli lakmus kağızı şəklində buraxılır. Narkotik əvvəl güclü eyforiya hissi yaradır, sonra bu, eyni dərəcədə güclü qorxu hissi ilə əvəz olunur. Narkomana elə gəlir ki, ətrafdakılar birdən-birə aqressivləşir və hamı ona hücum edir. Sonra yenidən eyforiya yaranır, xəstənin vəziyyəti yaxşılaşır, o, hamı ilə danışıb gülməyə çalışır. Emosional vəziyyətlərin bu cür dəyişməsi - yüksəliş və depressiyalar bir neçə dəfə təkrar oluna bilər. Bu hallar qorxulu qarabasmalarla - dəhşətli görüntülər və əcaib səslərlə müşayət olunur.
Qeyd etmək lazımdır ki, LSD-nin təsirini proqnozlaşdırmaq qətiyyən mümkün deyil. Eyni dozadan bir adamın əhval-ruhiyyəsi yaxşılaşa, o biri ən ağır depressiyaya məruz qala bilər. Bu zaman narkoman çox təhlükəli olur, ətrafdakılara və özünə hər cür xəsarət yetirə bilər. LSD aludəçiləri narkotikin qəbulunu dayandırmaq istəsələr də, qarabasmalar uzun müddət davam edir. Buna görə də, bu narkotikdən müalicə olunmaq daha çətindir. Anadangəlmə qüsurlu uşaqların doğulması və psixi pozuntuların yayılması sahəsində də LSD aludəçiləri birinci yerdədirlər. Yeri gəlmişkən, LSD aludəçiləri heroin və kakoin xəstələrindən daha çox, amma ruhi xəstəxanalarda yaşayırlar. Məsələn, məhşur Pink Floyd qrupunun yaradıcısı Sid Barret LSD ilə “tanışlıq”dan sonra cəmi bir albom yazdıra bilib. Doğrudur o, indi də sağdır, amma 25 ildir ki, Nyu-York psixatrik xəstəxanasındadır. Deyilənə görə, heç kimi tanımır və heç nəyi yadına salmır...

Marixuana (çətənə, həşiş, anaşa və s.)
Marixuana çətənə bitkisinin yarpaqlarından və qətranından hazırlanan yüngül narkotikdir. Tünd qonur, qəhvəyi rəngli plastik maddədir. Bir qаydа оlаrаq, pаpirоsuн tütününə qаtılаrаq çəкilir. Marixuana ürək döyüntülərinin, nəfəs almanın sayını artırır, göz damarlarını şişdirir. Buna görə də, aludəçilərin gözləri şişmiş və qızarmış olur. Bundan başqa, marixuana ağrı hissetmə qabiliyyətini aşağı salır, yuxuculuq yaradır. Güclü aclıq və susuzluq hissi olsa da, eyni zamanda güclü ürəkbulanması yaranır. Bu narkotik də insanlara müxtəlif cür təsir edir, eyni dozadan biri hönkürüb ağlayır, o biri gülməkdən qəşş edir. Üçüncüsü qorxusundan qaçıb gizlənir, dördüncüsü isə vəhşiləşir, ətrafdakılara hücum edir.
Marixuananın tərkibində çoxlu zəhərli maddələr var, onun qətranı xüsusilə toksiki (zəhərli) hesab olunur. Mütəxəssislərin fikrincə, marixuana tütündən 8 dəfə artıq toksikidir. Ona görə də, bu narkotikdən istifadə gec-tez ağ ciyərin vərəmi, qara ciyərin serrozu ilə nəticələnir. Bundan başqa, marixuananın cinsi aktivliyi aşağı salması və sonsuzluq yaratması da sübut olunmuşdur. Marixuana aludəçiləri də heroin və kokain həvəskarlarından çox yaşayırlar, amma ömürlərini xəstəxanada başa vurmalı olurlar.

Qalib ARİF

Комментариев нет:

Отправить комментарий